702. ПРА ЛЮДЧЫЦЫ І ЗНІКЛУЮ ЦАРКВУ. Тухта Валер

Звесткі аб аўтары глядзець тут.

  За пяць кіламетраў ад Чэрцаў месціцца вёска Людчыцы. Яе відавочнай адметнасцю служыць, бадай што, спрадвечная буслянка на старой ліпе.

  Завітаў да былой загадчыцы Чэрскай сельскай бібліятэкі Ніны Кашаваравай, каб даведацца, дзе жывуць мясцовыя старажылы. 3 ёй пайшлі да 84-гадовай Зінаіды Вячэрскай, якая распавяла пра паходжанне назвы вёскі, аб чым чула ад маці, а тая –  ад бабулі.

 Пры прыгонным праве ў ваколіцах пасяліўся пан. Меў ён шмат дачок. Дзяўчаты любілі гуляць у зялёных лугах, адкуль вярталіся з букетамі люцікаў. Гэтых кветак шмат расло на панскіх палях, таму і маёнтак назвалі – Люцікі, пазней –  Людчыцы.

 Ці кветкі дапамаглі сфарміравацца назве вёскі, пытанне спрэчнае. Дакладна ж вядома, што багаты чалавек сапраўды жыў у гэтых мясцінах. Захаваліся падмуркі ад панскай сядзібы ў вёсцы Двор-Людчыцы, што побач з Людчыцамі. Апошняга пана забілі злодзеі ў 1917 годзе, але і ім не пашчасціла. Злавілі ліхадзеяў людчыцкія мужыкі і таксама забілі. Магіла аднаго з забойцаў пана да гэтага часу зарастае хмызняком недзе на мясцовых могілках. Старымі надмагіллямі там служаць валуны з выбітымі на іх крыжамі.

 Нейкі час людзі нават баяліся хаваць нябожчыкаў побач з тым месцам. Яно палохала не толькі нешчаслівым лёсам пана-нябожчыка, але і даўнасцю высечаных на камянях крыжоў. 

 Адзін з вяскоўцаў ахвотна распавёў паданне пра зніклую царкву. Стаяла яна на высокім пагорку, злева ад дарогі, што вядзе да могілак, ды потым раптоўна знікла. Прайграў культавую будыніну ў карты святар, а раніцай ад яе і падмурка не засталося. На тым царкавішчы, ладкуе цяпер моладзь Купалле. Адтуль позірк лагодзяць прыгожыя далягляды. 

 Паданняў пра зніклую ці затанулую царкву даволі шмат ходзіць не толькі на Лепельшчыне.

 На полі за Людчыцкімі могілкамі яшчэ ў 70-х гадах праглядваўся шэраг курганоў. У выніку гаспадарчай дзейнасці насыпы былі знішчаныя. Цяпер на тым месцы – палеткі сортавыпрабавальнай станцыі. Напрыканцы 80-х гадоў зраўнялі з зямлёй тры вялікія курганы на прымыканні да Аршанскай шашы палявой дарогі, што вядзе ў Двор-Людчыцы.

 Знішчаныя помнікі археалогіі даюць падставу меркаваць, што сучаснае паселішча мае старажытнае паходжанне, якое сягае каранямі ў X – XIII стагоддзі.

 Даследаванне праводзілася ў снежні 2004 году.

2019.