Звесткі аб аўтары глядзець тут.
Ізноў кліча мяне маё Міхалова. Кліча ўзімку, у той першы дзень, калі дзед Пракоп прынёс мяне, малечу, за пазухай і паклаў у далоні маёй радзімы, і люляе яна мяне і не адпускае. І чую я тыя пахі дзедавага тытуню, пах пухнатага снегу, пах бабуліных рук, пах дабрыні і лагоды.
І шчыміць сэрца. І баліць душа, і ўзлятае птушкай, і дзе б я ні знаходзілася, ляціць у маё дзяцінства. Кружыць, кружыць над палямі і кустамі і апускаецца якраз пасярод Міхалова ля малой дзяўчынкі, што стаіць на дарозе, захутаная аж па самы нос у вялізную бабуліну хустку. Стаіць ля хаты Быстрыцкіх, дзе жыве яе сяброўка Галька, бо пачула, як тая грукае ў акно. Акно замерзла, але Галька прадыхала дзірачку і скрозь яе глядзіць на Тамарачку, кліча ў хату. Вось і дзверы адчыніліся, цётка Ганна выйшла. “Ну, ужо заходзь”. А няма часу мне заходзіць. Ці вы не бачыце, я не проста катаюся, а па справе іду.
А справа ў мяне такая. Учора прыехалі з Данбасу цётачка Алька і дзядзька Іван, прывезлі гасцінцаў ад таткі з матуляй, і цяпер тыя гасцінцы я вязу да дзеда Пракопа і бабулі Марыі.
Бабе Просцы некалі, поўная хата гасцей, нейкіх яшчэ два хлопцы прыехалі разам з дзядзькам Іванам, бачна, да бабулі. Зараз б’юць парсюка.
Гасцінец вязу на санках. У кашы. Гэта прыдумка Валерыка. Звычайна ў гэтым кашы сяджу я сама. Раней, калі ён катаў мяне на санках, дык як разгоніцца, я вывальвалася. А потым пасадзяць мяне ў кошык і як дадуць з Валодзькам па дарозе ды дзе з гары, мне і не страшна, я быццам у калысцы.
Але цяпер самой даводзіцца цягнуць гэтыя санкі. Ну, нічога, я ўжо і даехала. Адчыняю дзверы. Але што гэта мяне ніхто на сустракае? У хаце пуста, ціха, цёпленька, пахне дранікамі ды скваркамі, мусіць, бабуля раніцай смажыла. Можа ў хлеў пайшлі? Ну, хай сабе. У мяне яшчэ справа ёсць.
Матуля перадала мне з Данбасу падарунак да Новага году – сукенку бялюткую-бялюткую, нібы снег. У бабы Проскі няма вялікага люстэрка, а што там убачыш у маленькім? А ў бабы Марыі вялізнае, круглае, на ўсю сцяну, да яе ўсё Міхалова ходзіць, калі каму што прымерыць трэба.
Распранаюся. Прыбіраюся ў сукенку. Ай, якая прыгажосць! Не магу адарваць вачэй, стаю нерухома, такую я толькі на малюнку ў кніжцы бачыла.
- А хто гэта да нас прыехаў? – чую голас дзеда.
- Хто, хто? – адказвае яму бабуля Марыя. – Тамарачка з Валерыкам. Не бачыш санкі Прошчыны?
- Санкі бачу, дык нікога няма…
- Ёсць, - выходжу з хаты ў трысцен.
Дзед з бабай аж знерухомелі.
- Дык, а гэта хто? – першы апрытомнеў дзядуля.
- Хто, хто? Я, унучка ваша.
- Не, гэта нейкая Снягурка.
- Ай, дзед, - злуюся я. – Гэта матуля мне сукенку даслала з Данбасу.
- Не ведаем мы ніякіх Снягурак, у лесе яны жывуць, - гэта заходзіць у хату цётка Тамара і смяецца.
І тут я зразумела, што гэта яны жартуюць. Кідаюся да дзеда Пракопа. Ён бярэ мяне на рукі.
- А я думаў Снягуркі халодныя, а гэтая цёплая. Ага, не, наша Тамарачка, - і кружыць мяне па хаце.
І смяюцца ўсе, і так мне прыемна і ўтульна, і весела.
- Ну, сядай ужо, будзем абедаць, - бабуля ставіць ежу на стол.
Тут і капуста духмяная, гарачая, толькі з печы, і блінкі-дранікі, і скваркі. Аж слінькі цякуць.
Сядаю на сваё любімае месца, каля дзядулі, на лаўку ў куточку, і ядзім мы з ім з адной міскі. Ён студзіць мне гарачую капусту, а насмішніца цётка Тамара ізноў жартуе:
- Во, Снягурка ў лесе жыве і лыжку сама трымаць не ўмее.
Ну і хай сабе жартуе, я і не крыўдую. Прыхінаюся да дзедавага бока і засынаю. І ўжо не чую, як дзед нясе мяне на ложак, як бабуля накрывае цёплай пярынай, бо я ўжо стаю ў лесе, у белай сукенцы, а вакол мяне сядзяць 12 месяцаў, і ярка гарыць полымя.
Аб чымсьці гамоняць месяцы, не звяртаючы на мяне ўвагі, і мне дужа крыўдна, і збіраюся я ўжо заплакаць уголас, але раптам прачынаюся.
Знікаюць месяцы, і гарыць не вогнішча, а трашчаць дровы ў пячурцы, дзядуля сядзіць на ўслоне, падшывае мае валёначкі, бабуля лушчыць семкі, што я прывезла, цётачка нешта шые. І гавораць:
- Ну, усё, гатова, будзіць трэба.
- Не чапай, хай паспіць, гэтакія санкі валакла, стамілася.
- А я ўжо не сплю!
- Ну, тады хадзі, карону мераць.
Ай, божачкі! Сапраўдная карона, бы ў Снягуркі. І блішчыць, і каралькі збоку вісяць.
Апранаю сукенку – ну, хутчэй, цётачка, давай карону. І раптам бабуля ўстае з услончыка, падыходзіць да шафы, і дастае адтуль… Што б вы думалі? Белыя сандалікі.
- Во, Люба з Балгарыі прывезла. Хацелда ўлетку падарыць, але, калі такая справа, няхай будзе ад Дзеда Мароза.
І захапляе ў мяне дух, і хочацца абшчапіць адразу ўсіх, і казаць “дзякуй”. А я стаю і маўчу, і шмыгаю носам, і зараз расплачуся ўголас ад тых пачуццяў, якімі поўніцца маё сэрца, а не могуць вымавіць вусны. І ў белай сукенцы, белых сандаліках, з каронай на галаве гляджуся ў люстэрка і не пазнаю саму сябе.
А потым прыходзіць Валерык, сёння і ён будзе начаваць тут, бо ў бабы Проскі з-за тых гасцей няма месца. І мы вячэраем. Цётка Тамара ідзе да гасцей, а мы ладкуемся спаць. У бабы Проскі я звычайна сплю на грубцы, а тут у мяне ёсць свой утульны куточак. Яго дзядуля сам змайстраваў для мяне, бо я дужа люблю цяпло. За грубачкай прымасціў тапчанок, наклаў туды кажушкоў аўчынных, а бабуля зверху паклала пярыну. І сплю я там, як смяецца мая насмішніца цётка Тамара, бы прынцэса на гарошыне.
І быў Новы год. І мяне паставілі на зэдлік, і я распавядала вершык. І ўсе пляскалі і казалі, якая я прыгажуня. І я вырашыла, што, калі вырасту, абавязкова стану артысткай.
А затым яшчэ гулялі на Каляды. І толькі як ад’ехалі госці, бабуля склала сукенку і карону, і сандалікі ў скрынку – да наступнага Новага году. Але я часта зазірала ў яе і ўдыхала пах вяселля, жартаў, пах свята і радасці, пах зімы…
Вечернею порою,
Морозною зимою
Над сонною землёю,
Укрытою серебряным ковром,
Луна сияла фонарём.
Седыми были вековые ели,
Снежинки кружевом звенели,
И воздух разбивался хрусталём,
И падал снег серебряным дождём.
То была быль иль, может, небыль,
Звезда сверкнула ярко в небе –
Тихонько ангелы запели,
Христа качая в колыбели.
Душа от счастья ликовала –
Земля Спасителя встречала.
Плыла планета в серебре,
Стояли святки во дворе.
Напісана ў 2016 годзе.
НРАВИТСЯ |
СУПЕР |
ХА-ХА |
УХ ТЫ! |
СОЧУВСТВУЮ |
Эх, как мало было надо для того, чтобы ощутить себя счастливым в те годы, и как глубоко и незабываемо это чувство.