Сведения об авторе смотреть здесь.
- Взялся за гуж – тяни его до конца, - услышал Блукач свой Внутренний Голос, просыпаясь утром. – Ты недавно обещал Нестерке посетить Гаёк специально, чтобы записать на навигационной карте свой путь туда, дабы придти к общему знаменателю: об одном или же нет лесном массиве вы ведёте спор. Так дуй туда, завтра прогноз уже снег обещает, и ты вряд ли туда попадёшь на своём драндулете до весны.
Лодырь включил прогноз «Гисметео»: от +1-го до +5 градусов в течение дня и с утра до вечера солнце. Лучшая погода до весны вряд ли предвидится…
…Проехав пригородные Кулеши, остановил драндулет за околицей, чтобы включить навигатор. Вот теперь незаменимый спутник всякого скитальца точно зарисует путь и подсчитает пройденные метры-километры, даже учтёт отклонение с дороги «до ветру сходить».
Третий раз пробирается бродяга в Гаёк. Забыли, что это такое? Это елово-сосновая лесная возвышенность вблизи слившейся с Лепелем деревни Кулеши, такие в нашем заповедном крае называют болотными островами. Так вот, первый раз в Гаёк Блукач в сентябре 2009 года ходил специально по наводке кулешовцев, чтобы описать этот боровой холм в районной газете. Второй раз попал на него в 2015-м, изучая городскую черту согласно карте-километровке. Теперь вот пробует подъехать как можно ближе к Гайку на своём драндулете, как называет Внутренний Голос «Хорс-альфу» хозяина.
Только вот непонятное название у этого по сути борка. Гаёк – это уменьшительная форма слова «роща», значит, «рощица». А роща во всеобщем понимании – лиственный лес. А в Гайке же – сплошные хвойные деревья с редкими вкраплениями кустарниковых дубцов.
…Лесная дорога из Кулешов в лес разбита колёсами тяжёлой техники. Следы свежие. В нескольких сотнях метров от Кулешов часть дороги уходит вправо и карабкается на гряду-веретию, левая часть под прямым углом уходит в болото на старую насыпную дамбу. Последняя представляет глубокие колеи вязкой грязи. Хорошо, что хоть между ними старается удержаться драндулет.
Блукачовскую голову не покидает вопрос: что большие машины делали в Гайке? Может и Гайка того уже нет, а вместо него зияет плешью лысая гора-делянка?
А как болотную речку переезжали машины? Там же старый мост давно разрушен, и Блукач перебирался через поток по двум жердинам. Мдааааа…
Засыпать речку не могли, поскольку из-под кучи валежника-хвороста стремительно вырывается водный поток. Трубу положили? Ну, как-то ж выкрутились.
С моста бездельник осмотрел окрестности. Выше по течению прежней бобровой хатки уже нет. Ниже, за недостижимым зрению слиянием вытекающей из озера Большой Люсинец болотной речки с Эссой, по-прежнему дымит труба котельной электромеханического завода.
Блукач поправил настил из сучьев и относительно благополучно перевёл драндулет на первой передаче, сам следуя рядом. Гаёк стоит на месте, не свален. Значит, вырубку деревьев делали выборочно. Иначе, зачем тогда заезжали? Из Гайка ведь нет выезда – болота окружают лесистую гору.
Что ж, лесозаготовители в своём хозяйстве распоряжаются так, как считают нужным. Такова жизнь. А вот предсказателей погоды, то бишь её прогнозистов, бродяга очень даже сильно кроет отборным русским матом: в небе - свинцовый висяк без всякого просвета. А где обещанное солнце в безоблачном небе?
Причалить решил у подножия склона, возле болота. Мрачное, конечно, место, зато удобное.
Посмотрел в навигатор. От окраины Кулешей отъехал всего-то полкилометра. Нового ничего искать не собирался, зная, что Гаёк представляет собой типичный болотный остров, занятый бором. Ехал лишь для того, чтобы утвердить его местоположение, поскольку в памяти прежние хождения вслепую забылись, и представлял Гаёк в ином месте, дальше от Кулешей. Однако визуальная память сработала неплохо, нашла необходимые дорожные виражи. Ну, а коль прибыл на болотный пуп, так надо его в очередной раз исследовать. Во-первых, следует узнать, куда устремляется накатанная дорога.
Со стороны Лепеля отчётливо слышны частые артиллерийские взрывы. Можно было бы подумать, что в город совершается вторжение врага, однако разгадка значительно прозаичнее: это намного дальше, на полигоне, взрослые дяди играют в войнушку, просто в населённом пункте городские шумы сильно приглушают «игрушечные» взрывы.
Чем выше лесной просёлок взбирается над окружающим болотом, тем становится понятливее, что гора под Гайком имеет не круглую, а вытянутую форму, вроде гряды, а в болотном варианте - веретии.
Слева параллельно дороге тянется хорошо видимое болото. Узкое. За ним – подобная Гайку виретия. Проходимцу хочется попасть и на неё. Для того спускается с гребня гряды. Сунется в болото. В нём – вода и, по всей видимости, речка или канал по центру.
Решает пройти заброшенной дорогой вдоль болота – авось она потащится сквозь трясину к давнему мосту.
Однако дорога вместе с веретиёй закруглилась и покарабкалась наверх. Там обе дороги, центральная и болотная, соединились и исчезли. С места их кончины в торце веретии еле заметная тропинка поползла в узкую лощину, за которой вырастала вторая веретия.
Перед подъёмом путь преградила речка-ручей с неподвижным течением и топким дном.
Достигнув гребня, Блукач понял, что под ним не веретия, а круглый остров, который резко скатился в очередное болото.
Шалопай терпит лишения марш-броска через болото, однако остановиться уже не может. Навигатор показывает, что совсем близко самая большая веретия, по гребню которой виляет добротная дорога между озёрами Святое и Большой Люсинец. Это же так интересно проложить новый маршрут, которым в жизни никогда не хаживал!
Довольный содеянным, шалопут направился поздороваться с Большим Люсинцем. На его левом берегу ветер разносил дым костра. «Ещё одному дураку неймётся в этакий погодный висяк», - удовлетворённо подумал вертопляс.
И тут впервые за сегодняшнее таскание по болотам вмешался в сознание бездельника его Внутренний Голос:
- Хозяин, ты коль уж пришёл на это место, так охарактеризуй курган над озером, который ты пропустил прошлый раз.
- Дело говоришь, мой верный советчик, - согласился вслух ленивец и покарабкался на курган.
Осмотрелся тунеядец с верхотуры и вдруг приуныл. Прямо перед ним был глубокий бульдозерный срез. От озера он никак не смог бы быть образован. Значит, сунулся отвал со стороны леса на озеро. Ссунул почву для образования траншеи до упора в сосну. Получился искусственный курган.
Но это лишь предположение вертопраха. Окончательное заключение пусть сделают более умные люди. А простак в своё оправдание излишне поднятого шума всё же сделает привязку кургана к окружающей местности. Невдалеке от него из бульдозерного среза просматривается волейбольная площадка с сеткой, оставленная для тренировки более продуктивных исследователей, чем наш плут.
Между этими объектами находится «Лагерь ящериц», как утверждает навигатор, со столом посредине. Пожалуй, на нём недоумок и почаёвничает.
Далее остолоп пойдёт к действительному кургану, описанному им в последнем визите к Люсинцам. Чтобы не продираться сквозь заросли лощины, обойдёт её по дороге, а потом подойдёт к описанному им ранее кургану. На свою печаль поймёт, что тогда он галопом вскочил-соскочил на курган да с него и понёсся далее. А не увидел, что в кургане-то за его подставленным под объектив задом находится давний раскоп, успевший покрыться мхом.
И с противоположной стороны при более внимательном осмотре обнаружит два более мелких раскопа.
Вот те на! Бестолочь претендовал на роль первооткрывателя кургана, а, как оказалось, его давным-давно опередили более ушлые грабители. Ими не были археологи, поскольку последние свои раскопы сглаживают с окружающим ландшафтом до существующего до них уровня.
Тупице оставалось лишь прошлёпать пару километров по наезженной дороге до причала его драндулета. Однако простофиля не настолько глуп, чтобы оставить себя без удовольствия от наблюдения за неизведанной ранее местностью. Оттого и попрётся напролом через турки-борки нехоженые.
Веретии и гряды, болота и балки привели олуха в медвежий угол, где его внучки Святаслава и Родаслава искали девочку Машу, чтобы освободить её из плена деспота Медведя.
Соскучился дед по внучкам. Их бы сейчас сюда.
Но время не ждёт. И снова разгильдяй штурмует неимоверные буераки, напрямик, как того требует навигатор, пробиваясь к месту своей первоначальной дислокации. Нечаянно натыкается на место своего ночлега с 12 на 13 апреля 2021 года. Охватывают свистуна воспоминания.
Взгрустнул над не таким уж и давним кострищем. Однако из недалёкой ностальгии ветреника вывел его Внутренний Голос:
- Выходи из нирваны, Хозяин. Тебе-то до Гайка остались считанные сотни метров. На древнем городище ты. Посмотри, как его узурпировали твои современники.
Охломон послушно спустился с городища и ахнул. Мог ведь пару минут назад нечаянно сделать лишний шаг, свалиться с образованного несознательным населением обрыва и быть навечно погребённым под укреплённым поселением своих пращуров.
Как раз напротив городища и начинается ответвление дамбы на Гаёк. Плетётся по нему нагрузивший себя никому не нужными деяниями утомлённый лоботряс.
И только в Гайке позволил себе расслабиться да основательно поразмыслить над своими лишёнными здравого понимания блужданиями.
Уплетая жареное на костре сало и всякую иную домашнюю дребедень, рассуждал: каждому своё - кому бежать к соседу горло промочить, а кому суставы свои и мышление заодно развить от малоподвижного расслабона и блаженства на оплачиваемой пенсионной безделице. Неизвестно, сколько бы тянулась эта поздне-осенняя нирвана, если бы её не прервала трезвая мысль: а ведь из Гайка ещё выехать надо – вечереет.
Но всё обошлось благополучно.
Ах да, ветреник чуть не забыл показать свой шестикилометровый маршрут по Гайку и его околицам. Вот он.
15 ноября 2029 года.
НРАВИТСЯ 5 |
СУПЕР 1 |
ХА-ХА |
УХ ТЫ! |
СОЧУВСТВУЮ |
Лучший комментарий
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, а с чего ты так рассердился, что через строчку обзывал себя неблагозвучными прозвищами? Меня это так поразило, что не поленилась их посчитать и записать, 21 штука: ЛОДЫРЬ, БЕЗДЕЛЬНИК, ПРОХОДИМЕЦ, ШАЛОПАЙ, ШАЛОПУТ, ВЕРТОПЛЯС, ЛЕНИВЕЦ, ТУНЕЯДЕЦ, ВЕРТОПРАХ, ПРОСТАК, НЕДОУМОК, ОСТОЛОП, БЕСТОЛОЧЬ, ТУПИЦА, ПРОСТОФИЛЯ, ОЛУХ,, РАЗГИЛЬДЯЙ, СВИСТУН, ВЕТРЕНИК, ОХЛОМОН, ЛОБОТРЯС, уф! это ж неподъёмная ноша для дного человека.
Кажись Нестерка был прав в споре по поводу расположения лесного массива Гаёк
Vova Лепель, я таксама так думаю. Тое навігатар пацвердзіў. Цяпер без яго як без рук ці ног, ці, нават, галавы. Без навігатару павёз Блукачыху па журавіны на балота Ташны Мох, пакінулі драндулет ля Аршанкі, ад?ехаўшы 5 км ад Сельгастэхнікі, нейкіх пару кіламетраў прайшлі да балота, а назад ледзь выбраліся. Блукачыха зусім з моцы выбілася. Пасля таго пакляўся: без навігатару ў лес - ні кроку. Сказаў так Мішку Шушкевічу з Верабак, а ён у адаказ: "Во, нашыя дзяды без яго хадзілі... Нахрэн ён патрэбен". Аж узлаваўся на Мішку за такі адказ.
Было б добра, каб Несцерка пракаментаваў маё блуканне. Прызнаю, што ў мінулай спрэчцы я памыляўся.Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, прыкладна так я і маляваў твой маршрут. Цяпер ты упэўніўся, што на Іван-зарэчную у мінулы раз ты не заходзіў.
Несцерка, так атрымалася на справе. З Куляшоў заехаў у Малы Лясок. Абышоў яго паўз балота, якое не пусціла на Іван-Зарэчную гару, праз рэчку забраўся на Малы Курган
і ад яго трапіў на Люсеніцкую дарогу. Назад заходзіў у Гаёк паўз балота, паралельнае дарозе на Святое.Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, а с чего ты так рассердился, что через строчку обзывал себя неблагозвучными прозвищами? Меня это так поразило, что не поленилась их посчитать и записать, 21 штука: ЛОДЫРЬ, БЕЗДЕЛЬНИК, ПРОХОДИМЕЦ, ШАЛОПАЙ, ШАЛОПУТ, ВЕРТОПЛЯС, ЛЕНИВЕЦ, ТУНЕЯДЕЦ, ВЕРТОПРАХ, ПРОСТАК, НЕДОУМОК, ОСТОЛОП, БЕСТОЛОЧЬ, ТУПИЦА, ПРОСТОФИЛЯ, ОЛУХ,, РАЗГИЛЬДЯЙ, СВИСТУН, ВЕТРЕНИК, ОХЛОМОН, ЛОБОТРЯС, уф! это ж неподъёмная ноша для дного человека.
КИКИ, калі пастаянна паўтарацца Блукач ды Блукач, то будзе выглядаць нелітаратурна. Патрэбныя сінонімы. Калі браць прыгожыя, то як паглядзець, калі Блукач пад псеўданімам Валацуга будзе называць сябе геніем, разумнікам, археологом, вучоным, літаратарам, пісьменнікам, даследчыкам, гісторыкам, натуралістам... Не, няхай лепш ён застаецца разгільдзяем, лайдаком, гультаём, абібокам шалапутам з шалапаем, а яго прыхільнікі ці нядобразычліўцы няхай самі робяць выснову, які ён на самой справе.
Прыклад: у газеце кожны журналіст павінен быў выбіраць сабе псеўданім, каб двойчы на адной старонцы не ставіць аднолькавае прозвішча. Крывец быў Забалацкім (з маленства жыў ў Забалацці), Вашкевіч - Паўловічам (бацька быў Паўлам), Гарбачоў - Азёрным (дзяцінства праходзіла на беразе возера Оч у Аношках), я - Эсенскім (калыханкай майго дзяцінства была рака Эса). Усе псеўданімы атрымаліся з сэнсам. А адна журналістка хацела мець псеўданім Прыгожына. дык рэдактар яго скасаваў, што сябе выпячвае, хваліць, бо сапраўды была прыгожай.
Так што няхай Блукач лепш застаецца Прахадзімцам ці Тупіцам. А ты сама ведаеш, які ён прахадзімец ды тупіца.
КИКИ, дарэчы, Блукачыха мне раней за цябе ўваліла за тое, што сам на сябе нагаворваю, сябе абражаю. Ну, дык Дурань ці Разумник пасля гэтага Блукач? Мусіць, маеце рацыю ты і Блукачыха. А ў Блукача не хапае розуму, каб гэта зразумець. Асталоп ён! Ахламон!
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, известный психологический приём. Если человек абсолютно беспричинно обзывает и оскорбляет сам себя, то он, тем самым, лишает такой возможности своих потенциальных оппонентов.
СМК, рэзонна. Сам неяк над тым не задумваўся. Пасля ж твайго каменту згадзіўся з ім. Як можна мяне назваць і тым абразіць, скажам, прыдуркам, калі я сам сябе ім называю? А ўяві, каб раптам я напісаў: "Блукач сапраўдны геній - ён адзіны, хто адкрыў для грамадскасці і апісаў курган ля Люсінца. Дагэтуль ніводін навуковец, даследчык ці літаратар не здагадаўся апісаць балоты між Куляшамі і Люсінцамі. Ён - сапраўдны зніч для Лепельшчыны". Вось пасля такога свайго ўсхвалення Блукача сапраўды цалкам абгрунтавана назвалі б прыдуркам. А так толькі Блукачыха, Кікі ды СМК выказалі свае заўвагі адносна самаабзывання незразумемелай асобы, сапраўды кранутай на цязе да самотнага блукання па прыродзе і апісанні яе велічы.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, правильно тебе Блукачиха увалила, необязательно конечно величать себя гением, но и придурком незачем.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, мяркуючы па тваім трэку, на Малы курган ты не заходзіў. Малы курган я пазначыў чырвоным кругам. Ты перайшоў канал, які зарос і ператварыўся у рэчку, і узышоў на невялікае узвышша (яго я пазначыў жоўтым кругам), а далей пайшоў праз балота у Сасоннік і да Люсінца. Раней там была грэбля. Я ужо многа гадоў па той грэблі не хадзіў, таму не ведаю што ад яе засталося.
КИКИ, разумныя словы. Іх бы ў вушы блукачоўскаму Унутранаму Голасу. Можа б як і паўплываў на дурня. Дарэчы, а прыдуркам і г.д. называе сябе не сам Блукач, а яго летапісец Валацуга, як бы зусім іншая асоба. Гэта ты ды я, ды мы з табой, ну, яшчэ некалькі чалавек ведае, што гэта адзін і той жа тыпчык.
Несцерка, мусіць, так і ёсць. Бо з з Малога Кургана балота на Люсеніцкую дарогу было б значна даўжэйшым. А ручай, які я пераходжу па бярвеннях, і ёсць былы канал.
Я вот всё думаю, сколько же подобных курганов угробили доблестные дорожные строители?! Только на моей памяти мы с прорабом три раза начинали забирать грунт не там, где по проекту, а там, где это легче сделать...
СМК, такім чынам утвараецца большасць кар´ераў. Адзін з іх - паказаны ў гэтым бадзянні раскоп гарадзшча.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, нет, большинство карьеров все таки выбирается как положено. При строительстве любых участков дорог всегда сначала делают проект. Неотъемлемая часть его, это смета. В неё включаются затраты на перевозку к месту строительства всех материалов, в том числе сыпучих. То есть сразу же определяют карьер, где будут брать грунт и песок. Место карьера выбирают продуманно. Его согласовывают с местными властями, электриками, связистами, газовиками, лесниками и даже военными. Допускаю, что местные власти могут ничего не знать про всякие там городиша, но... Мне такие случаи не известны. А вот то, что происходит потом... Нередко в период весенней или осенней распутицы карьеры проваливаются. Ни заехать, ни выехать! Вот тогда и начинают искать место, где бы временно забирать грунт. К примеру, заезжают в какой нибудь лесок, находят горку и... В глубину что то выкопать стремно. А вот срезать бугор и просто сравнять ландшафт, это милое дело. Срезать выпуклости ещё и потому хорошо, что кроме экскаваторов грунт легко забирают фронтальные погрузчики. И машины на погрузку подъезжают горизонтально, а не в яму спускаются. Из ямы груженой машине по скользкому грунту труднее выбраться. Естественно, как только появляется возможность, дорожники быстренько сворачиваются и уходят в свои законные карьеры. А эти временные... Просто бросают. Даже никакой рекультивации никто не делает. Одно строим, другое разрушаем...
СМК, абсалютна так і я разважаю.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, ну вось і я выбраўся у Гаёк, але прайшоў яго у адваротным накірунку.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, звярнуўшы з дарогі на Люсінец, па мяжы лесу і балота пайшоў да былой грэблі. Грэбля ужо зарасла хмызняком і завалена бураломам.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, з грэблі узышоў на узгорак перад каналам
Былы канал ператварыўся у ручаёк.
Перабраўшыся праз ручай, пайшоў па дарозе, якая ідзе па грэбню лесу.
Перад выхадам з гайка пайшоў управа у бок Іван-зарэчнай. Дарога да яе ад гайка зарасла як і грэбля.
Падыйшоў да месца дзе калісці быў мост на Іван-зарэчную. Ад яго не засталося і успаміну.
Прабачце, не тое фота уставіў. Замяняю.
Паласаваўся калінамі і рушыў дадому.
Несцерка, блін, як крута! Значыць, я б ніяк не перабраўся б праз канал на гару Іван-Зарэчную? Гэта я дарэмна сунуўся паўз балота па левым краі Гайка у пошуку пераправы. А чаго ты круціўся па адным месцы, як узышоў на гару Малы Лясок? Мо перакусваў?
Я проста ўражаны - быццам свм паўіарыў свой шлях мінулага панядзелка, толькі ўжо зімой. Ну дык і працягвай надалей грузіць здымкі падобных вылазак.
Вазар усё цікавіцца шляхам ракі Гаць. Лічу, што гэта ў яе вусце я сышоў з Эсы ў 2015 годзе, а потым ускараскаўся на залесены бераг і падаўся ў Гаёк.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, пра Гаць я не чуў. Знайшоў я яе на мапе Шуберта. Выток яе у возеры Луконец, што ля Бясед. Яна ішла ад возера Луконец у малы Люсінец, а далей у Эсу.
На мой погляд гісторыя Гаці такая. У час распрацоўкі Торфзаводу трэба было асушыць пляцоўку, каб здабываць торф. Ваду адвесці вырашылі у Люсінец і пракапалі канал. Але з Люсінца таксама трэба было адводзіць ваду, таму ад яго пракапалі канал. Гэты канал злучылі і з Малым Люсінцам. Каб спусціць ваду з балота паміж Малым Люсінцам і Эсай, Гаць спрамілі, а з балота, праз асушальныя каналы, ваду адвялі у Гаць. Я памятаю як пасля меліарацыі на гэтым балоце касілі сена і адвозілі у Верабкі ці у Забаенне. Злученне Гаці і Эсы засталося у ранейшым месцы. На тым месцы, якое ты пазначыў чырвонай стрэлкай было старарэчча. Я добра памятаю гэта старарэчча, мы вудзілі у ім акуней і краснапёрак. Зараз гэта старарэчча зарасло і ператварылася у балота. За час, які прайшоў з часоў выдання "карты Шуберта", Эса значна змяніла сваё русла і на спадарожнікавым здымку не супадае з "картай Шуберта". Я думаю, што у час выдання гэтай мапы русла Эсы праходзіла па сучаснаму заліву у раёне Куляшоў, гэту частку я пазначыў чырвонай лініяй.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, старарэчча, на якое паказвае твая стрэлка добра бачна на гэтым здымку.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, а русла Эсы магчыма праходзіла так.
Несцерка, настолькі цікава! Які малазведаны край! Зараз накірую ў гэтыя кааменты Вазара. Вось што ён піша пра Гаць:
А гэта табе будзе цікава. Пракаментуй.
У нулявых гадах дужа старая баба з Куляшоў распавядала мне, што першапачаткова торфазавод знаходзіўся дзесьці ў гэтых балотах, па якіх мы з табой швэндаліся. Гэта адтуль ён пазней пераехаў за Люсінцы і стаў называцца "Курган". Дарэчы, у мяне ёсць інтэрв´ю з яго дырэктарам Пётрам Казачэнкам - "Был за Люсінцамі торфозавод "Курган":
https://blukach.by/post/2
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, можа быць што і быў торфзавод у іншым месцы, але я гэтага не ведаю. Я памятаю, што на торфзаводзе "Курган", калі я быў яшчэ падлеткам, былі трактары, бункеры для падбору торфу, прэсы, якія врыблялі цыліндрычнай формы качулкі з адтулінай унутры.
Наконт Іван-зарэчнай. Дарога да яе ішла ад Куляшоў праз мост у Маленькі лясок, потым другі мост на Іван-зарэчную. Іван зарэчная была бязлеснай, толькі па мяжы з балотамі быў алешнік ды лазняк. На вярху Іван-зарэчнай былі раскопы, напэўна папрацавалі капацелі. З боку Эсы быў абрыў, таму што пясок размывала вада. Праз Іван-зарэчную дарога ішла праз балота у лясок які знаходзіцца побач з Эсай, а далей праз поля да забаенскага перахода праз Эсу.
Несцерка, няхай марозы скуюць балота - пацягнуся з Гайка праз Іван-Зарэчную да Эсы, пашукаю дакладнае вусце Гаці і прайдуся па яе рэчышчы.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, вось і я планую пахадзіць у тых краях, але бліжэй да вясны, калі снег зляжацца і не будзе праальвацца.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, а па сучасным рэчышчы я прайшоў гадоў 20 таму. Балота добра прамерзла, але некалькі разоў я неглыбока праваліўся. Струменьчікі вады бруяць паміж купінамі і у некаторых месцах ствараюць прамыіны. Гадоў 50 таму па верабскаму боку рэчышча была добрая дарога ад дарогі з Люсінца на Верабкі амаль да Іван-зарэчнай. Зараз рэчышча моцна змянілася, месцамі перагароджана бабрамі. Па былой дарозе не то што праехаць на машыне, а нават прайсці немагчыма, таму што яна зарасла дрэвамі і хмызняком, месцамі падмыта вадой і месцамі правалілася у бабровыя норы.
Несцерка, з Верабак прыкладна паралельна Эсе да Забаенскага броду, а таксама лесам (іншым кірункам) праз ручаёвы брод перад самым Люсінцам на Стаі да гэтага часу вядуць нармальныя лясныя дарогі, што машыне лёгка праехаць. Захаваліся яны добра таму, што былі галоўнымі шляхамі зносін верабцаў з іх сенажацямі ў Лугах насупраць Забаення, і з іцэнтрам агульных са Стаямі калгасу "Салют" і сельсавету. У 70-х гадах я з вудай з Верабкаў нейкім чынам берагам Эсы дайшоў да Куляшоў. Ужо ў 90-х пайшоў тым жа шляхам. Зайшоў у Лугі, крыху прайшоўся па іх, а потым шлях перагарадзіла лугавое балота. Крыху ў яго сунуўся і вярнуўся назад. Наперад прасоўвацца было неяк нават у ботах. А ад Святога праз Люсінцы да Верабак я на маце лесам лёгка праязджаў летась. Ходзяць машыны. Легкавіку, можа, і цяжка будзе пераадольваць пясчаныя глыбокія каляіны баравых гор ды дзялянак, аднак гразі няма нідзе.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, пра усе гэтыя дарогі я ведаю. Я ж пісаў пра дарогу уздоўж канала, які ідзе ад Луконца да Эсы. Дарога ішла ад трубапераезда на верабскай дарозе амаль да Іван-зарэчнай.
Несцерка, разумею так, што ты маеш на ўвазе адзіны трубапераезд у лагчыне на дарозе з Верабкаў на Люсінец. Гэта і павінна быць каналізаваная Гаць. А ці ведаеш, у якім стане цяпер дарога ад трубапераезду да Іван-Зарэчнай? Ці праглядваецца яна настолькі, каб па ёй прайсці ў сухое лета? У мароз без снегу было б лепш, але ж датуль я не даеду на сваім драндулеце зімой.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, калі 20 гадоў таму узімку па ёй было прайсці было вельмі складана (я ішоў у асноўным па лёдзе), то за гэтыя 20 гадоў прайсці стала яшчэ цяжэй. Летам, на маю думку, прайсці будзе яшчэ складаней. Па верабскаму боку канала прымыкаючых да асноўнага меліярацыйных каналаў няма, але там добра папрацавалі бабры. З боку Люсінца некалькі каналаў, прымыкаючых да асноўнага. Каб іх пераадолець даводзілася насцілаць які небудзь буралом. Лёд не усюды быў трывалы, таму месцамі трэба было ісці па берагу. Дады за адзін дзень я змог толькі прабрацца ад Лепеля да трубапераезда. У другі раз, праз некалькі дзён, я прайшоў ад трубапераезда да Луконца.
Несцерка, уважліва вывучыў гугл-карту. Добра прасочваецца шлях Гаці з Луконца ў Эсу праз сістэму каналаў. Дык яна і ёсць тая рэчка, якую я пераходзіў па шляху ад раскопу гарадзішча ў Гаёк. З яе моста бачны комін кацельні электрамеханічнага заводу, і гэты масток-гаць я штурмаваў на драндулеце.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, не, ты памыляешся. Ты пераходзіў канал, які па сітэме меліяратыўных каналаў ідзе ад Люсеніц да Эсы. На гуглаўскіх здымках яго не бачна, таму што ён закрыты ценем ад дрэў Гайка. Адкрый старонку па спасылцы https://bestmaps.ru/map/bing/satellite/14/54.8584/28.6386, на ёй бачна лепей. Я пазнаыў чырвонай лініяй канал з Люсеніц у Эсу, а жоўтай канал з Луконца у Эсу. Ніжэй Іван-зарэчнай яны злучаюцца і упадаюць у Эсу разам.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, а з таго месца, якое ты назваў раскопам, Лесхоз браў пясок каб падсыпаць дарогу да Гайка гадоў 5 -7 таму. Тады ж яны пабудавалі і масток, які ужо амаль разбурыўся.
Несцерка, цяпер усё зразумела. Гаць цячэ паміж Гайком і Іван-Зарэчнай. Дзякуй за файл выразнай карты.
Ніколі б не падумаў, што лясгас так бяздумна і навідавоку разбурыў гарадзішча. Сюжэт паводле сцэнарыю каменту СМК.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ
Несцерка, вось-вось, менавіта гэты маршрут Гаці я і ўбачыў на тваёй касмічнай мапе. Калі ласка, паведамі мне і гэтай мапы файл, бо на тых, што знайшоў я, тапаграфічны варыянт накшталт савецкіх карт: ландшафт засакрэчаны.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ,боюсь,что ваши претензии к лесхозовцам понятны только вам самим. Это для вас сие городище представляет какую то ценность.А для них это бугор песка,который удобно черпать и грузить. Городище - что оно есть,что его нет,толку от него ни какого. А дорога нужна здесь и сейчас! По ней повезут брёвна,а их попилят на доски,а доски продадут и будет людям зарплата. вот всё.
СМК, усялякі раз здзіўляюся правільнасці тваіх разважанняў. Гэта два дурні абурыліся раскопам гарадзішча. А ты цвяроза гэтую дзею паставіў на рэальнае месца і зрабіў трапную выснову. Паўтысячы чытачоў і дзясяткам тысяч відавочцаў факт вандалізму да фені. Дый хто ў раёне ведае пра гарадзішча? Блукач, Несцерка ды, мо, яшчэ некалькі кранутых на галаву.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, https://bestmaps.ru/map/osm/opentopomap/13/54.8584/28.6453
Несцерка, я ўражаны: мапа нават з вышкамі мабільнай сувязі. Такой яшчэ не бачыў. Вялікі дзякуй!
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, няма за што! Зазірні на галоўную старонку гэтага сайта: https://bestmaps.ru Там знойдеш і спадарожнікавыя і здымкі і многа розных мапаў. Калі не будзеш гультайнічаць, знойдзеш многа цікавага.
Несцерка, нуй цікавая ж цацка! Вечар гуляюся...
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, і табе цацка, і я задаволены што падказаў.
Несцерка, дзякуючы тваёй інфармацыі я ўвогуле значна пазнаў глухі край за Куляшамі, па якім праходзіць гарадская мяжа. Вось яна:
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, пасмяяўся з таго, што залівы, па якіх цаплі ходзяць пехатой, назвалі азёрамі.
Несцерка, а якое ў залівах дно? Буза ці пясок? І ці можна ў іх зайсці, задараўшы штаны?
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, каб дастаць да пяску, трэба па шыю завязнуць у бузе.
Несцерка, зразумела. Тут Вазар усё цікавіцца Гаццю. Здаецца, усё зразумела з маіх адказаў яму і нашай з табой каментнай гутаркі, а ён усё адно задае пытанне. Праз пісьмо просіць спытаць у цябе. Чытай сам і адкажы ў каменце:
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, напішу што памятаю па гэтаму пытанню.
Калі пракапалі канал з Люсінца, я не ведаю. Напрыканцы 50-х канал быў яшчэ новы. Мы са старэйшым братам даязджалі на лодцы, якая была у даўжыню 6 метраў, а у шырышю больш як 1,5 метра да таго месца, дзе канал паварочвае улева у канцы Гайка. Маста у той час не было, а была толькі кладка, пад якой мы прапіхвалі лодку. Дарога ад Куляшоў да Гайка была там дзе і зараз, ад Гайка да Іван-зарэчнай ішла так як на маім трэку, зараз яна зарасла. Далей дарога ішла так як напісаў Вазар.
Канал з Луконца капалі у пачатку 60-х. Хадзілі чуткі што да Эсы яго не дакапалі, таму што экскаватар праваліўся у балота і выцягваць яго давялося вайскоўцам. Падобна на тое, што у раёне Іван-зарэчнай засталося рэчышча Гаци.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, Звярніся да Міколы паравоза, можа ён што памятае.
Несцерка, З Луконца не канал капалі ў Эсу, а заганялі ў канал прыродны ручай, а хутчэй за ўсё выток Гаці. Я ў складзе верабскіх падшыванцаў быў сведкам працэсу, як выцягвалі экскаватар. Працэс запомніўся на ўсё жыццё. Апісаў высілкі вадалазаў і ваеннага цянача вось тут:
https://blukach.by/post/232
А да Міколы-Паравоза зараз звярнуся праз яго акаўнт, каб зайшоў у каменты і пачытаў іх.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, я і меў на увазе што каналам спрамілі Гаць. На спадарожнікавых здымках бачна дзе праходзіла рэчышча Гаці. Хоць і утапілі экскаватар, а канал усёж выкапалі.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, пасля снежных зім, у час разводдзя, вада з Люсінцаў не можа змясціцца у зарослы канал ад Люсінцаў і ракой бяжыць паміж Гайком і Малым курганам.
Несцерка, узімку пастараюся наведаць тыя мясціны. Як балота замерзне. Праз Куляшы з Сельгастэхнікі далёка. Было б спрытней ад сельгасхіміі (цяпер мытня), аднак такім чынам пераадольваць Эсу, як у 2015 годзе, ужо не адважуся:
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, згодзен з табой, не у ншым узросце ужо праз раку на пузе поўзаць. У балота лепш хадзіць у нанцы лютага, альбо у пачатку сакавіка. Тады снег ужо зляжыцца і у мароз па ім можна прайсці амаль як па асфальце. Ды і сонейка ужо вышэй. Але, усё роўна месцамі зямла пад высокай травой у балоце не замярзае. Трава як коўдра не прапускае мароз да зямлі.
Несцерка, было такое. У сакавіку на аўтобусе заехаў з лыжамі ў Весялова, а адтуль меркаваў сваім ходам па рацэ Свядзіцы засунуцца ў Лепель. Ад прыпынку да рэчышча дайшоў на лыжах нармальна, а ў пойме Свядзіцы праваліўся па пояс пад снег, які вісеў на асацэ. Бы ў студні апынуўся. Неяк выкараскаўся з пасткі, дабраўся да рэчышча і ўзабраўся на лёд. Але па ім праехаў мала. Лёд раптам трэснуў, апусціўся і адарваўся ад берагоў. Вада хлынула ў лагчыну, якую ўтварыў лёд. Ногі апынуліся ў вадзе. Неяк узадраўся на бераг. А там снег імгненна наліп на мокрыя лыжы і ператварыўся ў лядовы нарост: надвор´е стаяла сонечнае і марознае. Сцізорыкам доўга зразаў цвёрды нарасцень. Давялося цаліной прабірацца ў лес, каб уратавацца ад снегава-травянога правалу. З горам напалам дасунуўся да Кордзікаў. Па лёдзе возера Доўгага рухацца было лягчэй. А з яго супрацьлеглага боку і да Лепеля зноў пасунуўся па снезе. Змок ад поту з ног да галавы. У кватэру ўваліўся ледзь жывы. Больш у такія далёкія лыжныя бадзянні не хадзіў.
Несцерка, дарэчы, вось апісанне таго бадзяння:
https://blukach.by/post/235
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, як на мапе глядзіш, хоць на спадарожнікавай, хоць на тапаграфічнай, дык здаецца што і перашкод няма. А як пойдзеш, дык і перашкод хапае.
Несцерка, я пакуль у 2015-м не пасунуўся абыходзіць перыметр гораду па яго афіцыйнай мяжы, нават не думаў, што за Куляшамі такі забалочаны поплаў Эсы і такія жахлівыя лясныя балоты.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, я у маладосці з сябрамі тыя балоты ды паплавы добра вывучыў, а зараз без навігатара і заблукаў бы. Потым пачаў падарожнічаць на ровары, а на ім па балоту не паедзеш, ды і нагоды лезьці у балота не было. Я пісаў што раней там касілі сена, таму зімой на лыжах было ехаць добра, а зараз усё зарасло хмызняком.
Несцерка, з Верабак на торфазавод, што быў за Вялікім Люсінцам, у 60-я гады я ў складзе верабскай дзятвы хадзіў уладкоўвацца на працу. Улетку дзяцей тады бралі складваць тарфяныя брыкеты ці трубкі. Нас, вядома, не ўзялі. А вось у лясгас мяне ўзялі па блату з траюродным братам Пецькам Барнатовічам з вуліцы Трактарнай, бо яго сусед Цестаў стаў нашым начальнікам. Тады будавалі цяперашнюю кантору лясгасу. Цестаў загадаў нам выносіць з новабудоўлі будаўнічы друз. Мы дзень папрацавалі і больш на працу не пайшлі. Нават разлік за выкананую працу не сталі прасіць. Гары яна гарам такая работа!
Несцерка, вось над чым працуе Вазар. Хоча ведаць дарогу з Куляшоў на Іван-Зарэчную. Баюся памыліцца. Намалюй ты яму на мапе гэты шлях. І масты яго цікавяць. Мяркую, што першы - той, што я штурмаваў на драндулеце. І на іншыя пытанні адкажы, калі можаш. Словам, даю яго допіс, свой адказ яму, а твой дашлю ў Юрмалу:
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, магчыма, з Люсінца асобнай рэчкі не было, а Люсінцы злучаліся праз нізіну, якая знаходзіцца паміж азёрамі перад Коззімі хрыбтамі. Такім чынам, выток з Люсінца, праз Малы Люсінец, быў у Гаць. Магчыма канал з Люсінца пракапалі калі асушалі балоты паміж лесам , які знаходзіцца паміж Святым і Люсінцам, і Гайком, а, магчыма, калі асушалі пляцоўку пад торфзавод.
На астатнія пытанні адкажу увечары.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, дарогу з Куляшоў праз Іван-зарэчную я пазначыў жоўтым колерам, масты - белым. Апошні раз я хадзіў там гадоў 20 таму, які яе стан зараз, не ведаю.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, бліжэй усіх да Куляшоў знаходзілася Апёнчышына гара. Раней яна была даволі высокая, метрў каля 15, але пясок з яе звязлі на будоўлі Лепеля, потым прадпрымальнік Сяргей Кавалёў, на месцы балота паміж Апёнчышынай гарой і Куляшамі, выкапаў сажалкі. Зараз тыя мясціны выглядаюць зусім інакш, чым у першай палавіне 20 стагоддзя, я як выглядалі у часы бернардынак складана уявіць.
У бок Люсінцаў ад Іван-зарэчнай толькі Гаёк. Паміж Люсінцамі няма месца пад пахату. Калі толькі намесцы лесу ад Святога да Люсінцаў. Гэты лес быў пасаджаны у 40-х, 50-х гадах мінулага стагоддзя. Што было на тым месцы раней,я не ведаю.
"Пасярэдзіне двух азёр" можа быць паміж Прошай і Святым, паміж прошай і Лепельскім.
Несцерка, пра карту: ну, як я і заязджаў у Гаёк. Потым сунуўся берагам балота з Гаццю пасярэдзіне. Яны і не пускалі на Іван-Зарэчную.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, я ж хадзіў пасля цябе. На месцы былога маста з Гайка на Іван-зарэчную канал даволі шырокі. Трохі вышэй нехта насцяліў хмызняку, але я не адважыўся там пераходзіць. Я калісці сам рабіў на тым месцы кладку, але пасля кладкі трэба было ізноў што небудзь насцілаць, таму перабрацца на сухое месца было складана.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, каб знайсці з Гайка дарогу да Іван-зарэчнай, трэба ведаць дзе яна пачынаецца. Калі пойдзеш зноў туды, то глядзі дзе па мяжы лесу і балота, метраў 200 ад маса праз канал, будзе бяроза, сагнутая дугой. Як пройдзеш гэту бярозу, заўважыш за хмызняком купіну высокіх елак і рэшткі дарогі у той бок. Трэба ісці у бок елак.
Несцерка, каштоўная інфармацыя. Скарыстаю, бо абавязкова некалькі паспрабую прадрацца да Іван-Зарэчнай.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, прабач за памылку. Чытай "метраў 200 ад маста. Пад купінай елак, звычайна, снегу няма, бо галінкі ствараюць нібы шацёр, добрае месца для перакуса.
Несцерка, я зразумеў адразу. Але Вазару зноў пытанні жыць не даюць. Спытай ды спытай Несцерку... Словам, чытай сам. Можаш - адкажы:
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, нешта мне здецца што Вазар нешта пераблытаў. Я не ведаю у якім годзе ён там быў, але свай ад маста там даўно ужо няма. Там маглі быць сваі ад часовых кладак, якія там час ад часу хтосці будуе, алі яны існуюць пару гадоў. Ды і на лодцы у Гаць няма патрэбы нікому заяжджаць, бо рыбы там няма. Не ведаю, ці можна убачыць Куляшы з берагу Гаці улетку, бо паміж імі шмат алешніку і хмызнякоў. Чорныя плямы - гэта залівы, якія утварыліся на месцы былых старарэччаў і лугоў пасля пабудовы Лепельскай ГЭС. Я пазначыў іх чырвонымі кругамі. Чорныя плямы ля Куляшоў - сажалкі. Коззімі хрыбтамі мы называем лес, які знаходзіцца паміж Люсінцамі, Торфзаводам, Луконцам і каналам з Луконца у Эсу.
Несцерка, гэта Вазар не зарэгістраваны на сайце, можа, з Латвіі складана рэгістравацца, дык ён з табой стасуецца праз мяне. Зараз яму напішу, што ты даў адказ, няхай чытае.
Несцерка, вось якую выснову зрабіў Вазар з нашай перапіскі:
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, на маю думку, нават у 1880-1818 гадах малюнкі мапы рознымі людзьмі, хоць і нязначна, але б адрозніваліся. Я не думаю што у тыя часы існавалі якія небудзь стандарты ці правілы стварэння мапаў. Улічваючы змены у навакольным асяроддзі, якія адбыліся больш чым за 200 гадоў, і прадстаўленне сучаснага чалавека аб стварэнні мапаў, мапы створаныя нават вопытным мастаком, хоць з дапамогай алоўка, хоць на кампьютары, будуць вельмі адрознівацца.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, на Іван-зарэчнай у падлятковым узросце я бываў неаднаразова. Мы перабіраліся туды па кладках, заязджалі на лодках. Гара была бязлеснай, рэшткаў пабудоў там не было, таму і вялікага жадання туды перабрацца не было. Гадоў 5 таму адзін мой знаёмы, заўзяты рыбак, казаў мне што у восень заязджае туды на лодцы і збірае грыбы. Я па грыбы туды не хадзіў, таму не ведаю ці многа іх там.
Несцерка, недакладнасці маляваных картаў згодны. Больш яскравей за малюнак атрымаюцца касмічныя ці сучасныя тапаграфічныя мапы са зробленымі асобнымі пазнакамі, як робім мы з табой.
Несцерка, калі зіма не дазволіць трапіць на Іван-Зарэчную, то ўлетку паспрабую заплыць на яе ў лодцы.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, на маю думку зараз няма сэнсу туды прабірацца, таму што шмат снегу, а пад ім зямля і балоты не замерзлі. Вось калі будзе зацяжная адліга, снег стане больш шчыльным і трывалым і надыйдуць маразы, тады зямля будзе прамерзаць і лёд замерзне. Тады можна будзе паспрабаваць перабрацца ці з лугоў, ці з Куляшоў праз Гаёк.
Несцерка, цалкам з табой згодны. Зімой прабірацца на Іван-Зарэчную можна спрабаваць толькі з Куляшоў пасля моцных маразоў, паколькі ў самі Лугі ніяк узімку не дабярэшся.
Несцерка, вось маё інтэрв"ю з дырэктарам торфазаводу "Курган". Ён кажа, што пабудаваў інтэрнат для работнікаў за Вялікім Люсінцам. А ні слова няма пра месца знаходжання вытворчай базы. Сцвярджае, што ва ўрочышчы Хмелявец засталося 8-мятровага пласту торфу амаль на 10 год распрацоўкі. А ці ведаеш, дзе той Хмелявец і дзе праводзіліся торфараспрацоўкі? Можа паміж Малым Люсінцам і Эсай? Ці на стайскім баку Вялікага Люсінца?
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, была там двухпавярховая пабудова. Пасля закрыцця торфзавода гэту пабудову пачалі патроху расцягваць. Павыдзіралі вокны, дзверы. Потым дырэктар ПДО Зяленка зрабіў там рамонт, завёз мэблю і зрабіў базу адпачынку. Не ведаю хто там адпачываў. Потым адбыўся пажар і засталіся толькі сцены. На сцяне хтосьці зрабіў надпіс: "Не воровать. Собственность церкви." Праз некалькі гадоў будынак разабралі па цаглінам. Была яшчэ адна пабудова - гараж, толькі не памятаю на адно месца, ці на два. У тым гаражы стаяў гусенічны трактар і збоку была майстэрня у якой стаяў такарны станок. Гараж разцягалі на цагліны раней за інтэрнат.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, пра Хмелявец я нічога не ведаю.
Несцерка, забыўся ў папярэдні камент уставіць файл інтэрв"ю з дырэктарам торфазаводу. Вось ён:
https://blukach.by/post/2
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, прачытаў інтерв´ю. Зыходзячы з сказанага Казачэнкам, тое месца, на якім размяшчаўся торфзавод, і называлася урочышчам Хмелянец.
"А ведь при правильном руководстве торфозавод мог ещё долго функционировать. В урочище Хмеленец остались неразработанными залежи торфа семи- восьмиметровой глубины. Их хватило бы на 10 лет работы предприятия. Это при том, что разведка месторождения проводилась только на ближайшую перспективу и сразу же прекращалась."
Несцерка, блін, аказваецца, я блукаў па торфараспрацоўках. Пра тое вось тут:
https://lepelby.net/news2/696
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, я памятаю як на торфзаводзе яшчэ заставаліся бункеры для падбору торфакрошкі. У тыя часы яшчэ не пазарасталі асушальныя каналы і па палях можна было прайсці па сухому. Гэтыя палі я абвёў чырвоным колерам. Магчыма што торф здабывалі і на палях што я абвёў жоўтым колерам, але у той час яны ужо зараслі хмызняком. Па верацяі, якую я пазначыў белым колерам праходзіла дарога ад Люсінца у Сітнікі і у Гарадзец. У той час па берагах асушальных каналаў было многа суніц.
Несцерка, так, як я і меркаваў, бадзяючыся па верацяі за руінамі абшчагі торфазаводу. Затопленае балота і было торфараспрацоўкамі. У 20-я гады я з лепельскімі бадзяўкамі пусціўся ў Селішча на роварах, за абшчагай перайшоўшы канал па мосце. Далей не ехалі, а больш вялі ровары.
Несцерка, Вазар усё праз мяне звяртаецца да цябе:
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, не, не маю. Для мяне там нічога незвычайнага няма, таму няма і здымкаў.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, ну вось сёння я выбраўся на Іван-зарэчную. Здымак бярозы пра якую я табе пісаў. Пасля бярозы трэба прайсці крокаў 100 і злева уперадзе убачыш высокія елкі і рэшткі дарогі да іх.
Лёд ужо даволі трывалы і мне удалося перабрацца на Іван-зарэчную. Толькі каля берага пад травой лёд слабы. Я там пакінуў яловы кол, прыслонены да альхі. Колам я правяраў лёд на трываласць.
Зрабіў здымак Куляшоў з Іван-зарэчнай. Як я і пісаў раней, Куляшы з Іван зарэчнай дрэнна бачна таму што перашкаджае алешнік, які расце паміж імі у балоце.
Здымак Эсы з Іван-зарэчнай. На супрацьлеглым беразе бачны лес на Монтінавай гарэ.
Старарэчча каля Іван-зарэчнай.
Мурашнік, раскапаны нейкім зверам, магчыма лісіцай. Я бачыў лісіцу каля Монцінавай гары, але не здымаў, таму што яна была далёка і сярод хмызняка.
Гаць, здымак у бок Лепеля.
Гаць, здымак у бок Луконца.
Несцерка, крута! Вазар усё дамагаўся здымка Іван-Зарэчнай. Зараз яго сюды скірую. Дык, а ці не Гаць і я фоткаў з лёду Эсы ў 2015-м?
Несцерка, інакш як я тады б з Эсы трапіў у Гаёк?
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, больш падобна на старарэчча, калі здымаць з боку Эсы, таму што такога высокага берагу з правага боку у Гаці няма.
Несцерка, пракаментуй мой шлях з сутокаў на здымку. Запаўзаю на той высокі бераг прытоку:
Затым натрапляю на нейкае балота. Звярні ўвагу на дарогу за ім. Куды яна вядзе?
Не памятаю, па ёй пайшоў ці не, але трапіў у нейкі соснік:
Можа гэта Іван-Зарэчная, бо зноў трапляю ў балота?
Толькі гэтай дарогай мог пайсці. І прыйшоў стопудова ў Гаёк.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, гэта здымкі 2015 года?
Несцерка, усе гэтыя здымкі зробленыя 10 студзеня 2015 году.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, прыблізна так выглядаў твой маршрут. 1 - ты узышоў на Іван-зарэчную. 2 - стрэлка паказвае напрамак здымка балота. Там бачна пятля рэчышча якую ты палічыў дарогай. Я дакладна ведаю што дарог там няма. 3 - ельнік, які ты назваў соснякам і пра які я пісаў што на яго трэба арыентавацца, каб трапіць на Іван-зарэчную. 4 - былая дарога ад ельніка да Гайка, зараз яна амаль зарасла, ледзь прыкметная. А далей, на апошніх фота - Гаёк. Магчыма я памыляюся, але я уяўляю так. Чырвоным колерам пазначаны трэк майго учорашня га шляху.
Несцерка, выходзіць, я нават не заўважыў, калі перайшоў сапраўдную Гаць. А соснікам я назваў ельнік, паколькі засяродзіў увагу на некалькіх невялікіх сасёнках на пярэднім плане. За імі ж - ужо даволі вялікія елкі. Але ж перад ельнікам - нейкі папар. Выходзіць, яго маглі выкарыстоўваць для земляробства, чым і цікавіўся Вазар.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, можа і выкарыстоўваўся, але памеры папара невялікія, навокал балота. Але, калі улічваць тое, што да пабудовы ГЭС узровень вады у Эсе быў ніжэй, магчыма што і памеры папара былі большыя.
Несцерка, зноў Вазар па тваю душу:
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, бліжэй за усё да Куляшоў гэта Проша і Святое возера. Усё іншае каля Куляшоў гэта заліўныя лугі, якія запоўніліся вадой пасля будаўніцтва Лепельскай ГЭС і выкапаныя сажалкі, таму старажытнай назвы яны хутчэй за усё не мелі.
Несцерка, я меў такое ж меркаванне. Адбіваю Вазару, каб заходзіў у тэму.
Несцерка, пачытай Вазара пра Іван-Зарэчную і наваколле:
https://proza.ru/2022/12/09/598
працяг:
https://proza.ru/2022/12/10/1262
і яшчэ будзе заканчэнне.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, я не даследчык і штосці мог не заўважыць, але мяне здзівілі гэтыя радкі:
Ясно, что возвышенность была ранее жилой – виднелись остатки фундаментных устройств. А в прибрежье торчали из воды островерхие концы свай – значит, был мост.
Я з дзяцінства ведаю Іван-зарэчную. У тыя часы на ёй нічога не расло, акрамя хмызнякоў на мяжы з балотамі, і каб там былі рэшткі пабудоў, яны былі б добра бачныя. Як Вазар знайшоў рэшткі пабудоў у цяперашні час, калі на гары ужо вырас вялікі лес, я не разумею. Таксама незразумела дзе ён знайшоў рэшткі свай, бо яны ужо шмат гадоў як згнілі.
І далей:
Запахино показано меж двух небольших озер в прибрежье Эссы, в то же время нет подобных водоемов, расположенных на расстоянии пары километров западнее. Они известны сейчас как Большие и Малые Люсинцы, и связывались с Эссой побочной нитью.
Ты сам добра ведаеш размяшченне Люсеніц. Паміж імі толькі невялікая пляцоўка, з якой пад´езд да малога Люсінца. Малаверагодна што на гэтай пляцоўцы размяшчалася Запахіно Хутчэй за усё Вазар выдае "желаемое за действительное".
Несцерка, за тлумачэннем зараз скірую Вазара пачытаць гэты твой камент. Ён на сайце не зарэгістраваны (неяк гэта зрабіць з Латвіі ці па іншай прычыне - не ведаю), таму адкажа мне па емэйлу, а я ўжо адкажу табе каментам на гэтым месцы. Во якая чахарда ў нас з перапіскай.
Маё меркаванне адносна твайго другога пытання. Запахіна на даўняй мапе паказана між двух вялікіх сажалак, утвораных разлівам Эсы. Калі ў прыведеным табой урыўку Вазара слово "оні" замяніць на "подобные ім", то ўсё стане на свае месцы. Але няхай датлумачвае сам аўтар.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, але ж найменьшая адлегласць ад Люсеніц да Эсы не меньш як 1.5 кіламетры, ды і не могуць Люсінцы быць утворанымі разлівам Эсы.
Блукач ВАЛАЦУЖНЫ, нешта круціць тут твой сябра. Малаверагодна што lepelby.net у Латвіі забаронены, бо ніякой пагрозы да Латвіі ён не уяўляе.
Несцерка, і гэты твой камент яму дашлю. Мне ён спадабаўся. А вось што Вазар адказаў на камент папярэдні: